Sel Yayıncılık, Enis Batur'un dört ciltte toplanacak. Dizi, yılında tamamlanacak. I Rönesansın İtalya'da doğup geliştiğini bilmeyen yoktur, oysa pek az yerde "Rönesans" kelimesinin kökeni üzerinde durulur. Avrupa tarihinin ve kültürünün bu önemli dönemini adlandırırken neden İtalyancası Rinascita yerine Fransızcası Renaissance yeğlenmekte dir? Aslına bakılacak olursa, tuhaflık bir tek adlandırma aşamasına ilişkin değildir: Rönesansın eğitim araçlarında, ansiklopedilerde ya da el kitaplarında rastlanılan basmakalıp tanımları ve konumlanış arabiçimi üzerinde de, bu yaygınlığa karşın, görüş birliği sağlana mamıştır: Dönemi derinlemesine incelemiş kültür ve sanat tarihçi- lerinin yorumlan özde Rönesans konusundaki ortak kanılara yan çizmektedir. Demek ki, her şeyden önce, "Rönesans" kavramının etrafındaki sise ışık tutmakta yarar var. Ancak bir sonraki adımda dönemin ta- nınu yapılabilir ve Avrupa kültürünün bütünlüğü içindeki yeri üze- rinde düşünülebilir. Rönesans çağı üzerine sayısız araştırma, sayısız alan çalışması yapılmıştır. Kllsikleşmiş yorumların başında şüphesiz, dilimize de çevrilmiş ve birkaç kez basılmış ltalya'da Rönesans Kül- türü gelir: Jacob Burckhardt'ın ilk 'ta basılan bu kapsamlı in- e emesi uluslararası bir yaygınlığa sahip olmuştur. Dönem üzerine b' dizi çalışma yapmış bir başka kültür tarihçisi Johan Huizinga'dır. D çok Ortaçağ incelemeleri ve ünlü Homo Ludens'i ile tanınan Huizin ' Rönesansa yaklaşımı Burckhardt'ınkinden temel nok- talarda ayrılır. Başta Gombrich olmak üzere, yüzyılımızın önde gelen bütün sanat tarihçileri Rönesans çağı üzerinde uzun uzadıya konak- lamışlardır. Bunların arasında Erwin Panofsky'nin yılında Upp- sala Üniversitesi'nde verdiği bir dizi seminerin geliştirilmesinden doğan Renaissance and Renascences in Westenı Art ayrıcalıklı bir yer tutar. Bu üç farklı "okuma"nın derkenarında, Emst Cassirer'in ilk 'de yayımlanan, ama daha sonra önemli Casino Da Etendit Görevi ve değişikliklerle beslenen Rönesans Felsefesinde Birey ve Kozmos'u da sayılmalıdır. Rönesansın gelişimi ve modern çağa doğru uç vermiş yanlari kadar öncesi, kısacası hazırlandığı zemin de canalıcı önem taşır. Kısacası, Rönesansı onun üzerinde kafa yormuş insanların düşünce ve yorumlarından soyarak, soyutlayarak değerlendirmek olanaksız olmasa bile güçtür. Huizinga, tam yüz- yıl sonra bu cümleyi ilk örnek olarak selamlayacaktır. Michelet ve Burckhardt'ın benimsemeleriyle kavramın kalıcılığı belirlenir. Ne dönemin içinden yazmış olmasına karşın Vasari'nin Rinascita'sı, ne de büyük izsürücü Dürer'in Wiedererwachsung'u yankı bırakır. Gene de asıl önemli nokta hangi terimin kalıcılık sağladığında değildir: Huizinga, 'yenidendoğuş' kavramının Rönesans çağını haydi haydi öncelediğini gösterirken, üzerinde anlaşma sağlanmış bir olguyu, eski Yunan ve Roma uygarlıklarının ölçütlerine ve hi- zasına dönüş isteğiyle dönemi tanımlama alışkanlığını sarsar: Yeni Ahit baştan uca Renasci, Regeneratio, nova vita, Renovari, Renova- tio, Reformari türü kavramların eşliğinde 'yenidendoğuş' temasını işlemiştir! Huizinga, "yenilenme ve "yeniden düzenleme" gibi kilit kavramların, Fransisken keşişleri aracılığıyla XIII. Konrad Burndach'ın bir çalışmasından yola çıkarak, Panofsky de, klasik Latin metinlerinde bile Renasci kavramının anahtar görevi gördüğünü vurgulamıştır. Terimin kendisi ve kökeni konusunda rastlanılan bulanıklığın, içeriği konusundaki anlaşmazlıklann yanında ikincil önem taşıdığı nı hemen söylemek gerek. Petrarca'nın "klasik modellerden etkilenmiş bir canlanma»dan ne anladığı bellidir: Latinlerin söyleyiş ve yazış biçimlerine, orta- çağ yorumlarından arındırılmış biçimleriyle Yunan sanatının ve düşüncesinin ürünlerine geri dönüş. Rönesansın öncü mimari Brunelleschi'nin büyüklüğü de "klasiklerin yolundan» gitmesine bağlanmamış mıdır? Panofsky'nin altını çizdiği gibi, Dürer, "klasik sanat"ı düpedüz sanatla özdeşleştirmektedir burada. İlk bakışta Rönesansı bu çerçevede tanımlamaktan, onu karanlık ortaçağa bir tepki olarak Antik Dünya'ya pencerelerini açmış bir dö- nem saymaktan başka bir yol aramanın anlamı ve gereği yok gibidir. Oysa bu bağlamda Panofsky'nin, daha çok da Huizinga'nın soru- na farklı bir yaklaşımla yaklaştıkları görülür. Panofksy, Rönesansın içeriden tarihini yazmış Landino ve Vasari'nin, söz Masaccio'ya ge- lince, Latin ve Yunan klasiklerini ölçü olarak almadıklarına dikkat çeker. İkisi de, Rönesansın doğuş evresiyle yetkinlik dönemi ara- sındaki en önemli ressam saydıkları bu ilk-Rimbaud'yu "modern" saymışlardır. İtalyan resminin yaşadığı devrim sürecinde kavşak noktasına yerleştirilen Masaccio'nun Antik Sanat'ın bir iz sürücüsü Casino Da Etendit Görevi, tersine Giotto' dan başlayıp Pierro della Francesca'da doru- ğuna varan hem dingin hem coşkulu bir zıtlık üslubuyla klasiklerin ölçüsünden taşması, "yenidendoğuş' konusunda büyük bir soru işa reti doğurur. Huizinga'nın bu çerçevedeki görüşleri çok daha köktencidir ve temel bir noktaya dayanır: Uzmanlık alanı olarak seçtiği ortaçağın pek çok karakteristik özelliğinin Rönesans dönemine de mührünü vurduğunu belirttikten sonra, Ernst Troeltsch'in çalışmalarından da destek alarak, alışılmadık bir yorum getirir: "Rönesans yeni bir çağın başlangıcındaki küçük bir aşamadır" ve "XVI. Thomas Münzer, Calvin ve Loyola'nın adlarını saymak yeter de artar bile:' Rönesansın seçkinler katında sınırlandırılabilecek bir görüngü olduğu ve dönemin belirleyici öğelerinin pek çoğunun bir kopukluk yaşanmaksızın doğrudan ortaçağdan aktığı, yalnızca bu ilci kültür tarihçisine ait değildir. Panofsky, pek çok düşünce adamının söz ko- nusu sürekliliği kabul ettiğine değinir: XJI. Rönesansı tanımlarken de, dönemin ortaçağ ile ilişkisini gözden geçirirken de Antik Dünyanın değerlerini devreye sokmaktan kaçın mak, görüldüğü gibi, elde değildir.
Kimden ne öğrendiğini açıkça ortaya koymuştur besteci, dün' den kopma serüveninin ana hatlarını da. Ancak onun nasıl bir İslam düşmanı olduğunu, kendi hayatı boyunca defalarca Müslümanlara karşı ordular gönderip savaşmasından biliyoruz. Aktay, Yasin-Köktaş, M. Rönesansın gelişimi ve modern çağa doğru uç vermiş yanlari kadar öncesi, kısacası hazırlandığı zemin de canalıcı önem taşır. Süleyman Aydın tarafından yapılan tercümesidir. Yılda gönderildiyse, Heraklius ile görüşmesi de mümkün olmayabilecektir.
Uploaded by
A, İstanbul, , Diyanet Vakfı, t. Therefore it becomes obvious that the dimension of effect in religion is not sufficiently reflected in complete life of the individual. Buna karşılık XIX. Halife'ye bahşişler, kıymetli hediyeler ve el- biseler verdi. IX ve X. Esasen Hz. Paris'te günlük hayat bütün bütüne ve geri dönülmez biçimde çehre değiştirmiştir. İtalyan resminin yaşadığı devrim sürecinde kavşak noktasına yerleştirilen Masaccio'nun Antik Sanat'ın bir iz sürücüsü olması, tersine Giotto' dan başlayıp Pierro della Francesca'da doru- ğuna varan hem dingin hem coşkulu bir zıtlık üslubuyla klasiklerin ölçüsünden taşması, "yenidendoğuş' konusunda büyük bir soru işa reti doğurur. Sonuç Dînî yaşam, farklı psikolojik seviyelerde tecrübe edilmeye elverişli bir derinliğe sâhip olup, sistemli uygulamalar sonucu şuur ve benlik ya- pısını köklü bir değişime uğratır. Si cette tête se relevant lui montrait soudain le beau visage? Devletlerin yı- kılma ve yaşama yasaları vardır. In the inquiry we did the answers given to our question regarding religiousness have been in this direction. Bu süreç, imandan kaynaklanan bir ibadetlere yöneliş değil, ibadetlerden yola çıkarak imanı kurtarma veya imanı artırma şeklinde işlemektedir diyebiliriz. Herakliyus, yıldızlara bakar, kâhinlikten an- lardı. Ali Duman, Yrd. Çünkü yol göstericisi olmayan bir kimse sadrın kötü ağacının dallarını yok edebilir, fakat bu ağacın kendisini ortadan aslâ kaldıramaz Bu konudaki abartılar bunlarla da bitmez. Hilmi Güngör, M. Mustafa Arslan, Doç. Bu aşa- mada dikkat çekilmesi gereken hususlardan biride çeviri faaliyetleridir. Çünkü onun vasıflarını kitapları- mızda bulduk. Sen 'Hayır! Kelam okullarının oluşumu ve tercüme faaliyetleri ile birlikte felsefe okullarının da ortaya çıkmasıyla felsefe ile kelamın kar- şı karşıya geldiği noktada ortaya çıkmış olan Tehâfütler1, din ve felsefe ile ilgili bir tercihi2 yansıtmaları bakımından önemlidir. Bâlî Efendî défend la même option. Gerçeküstücüler bize bizi kuşatan şey alemine bakma biçimimi- :,,! Çünkü gerçekleşen her türlü güzel tutum ve davranış, her evrede yeni bir küvvete dönüşmektedir.
